Đoàn Thị Thu Trang; Phạm Thảo Linh; Nguyễn Thị Thu Huyền; Nguyễn Bảo Anh; Phùng Thị Hồng Ngát;

PGS.TS Phan Thế Công

Trường Đại học Thương mại, Hà Nội, Việt Nam

Tóm tắt

Khí CO₂ là khí thải nhà kính chính dẫn tới sự nóng lên toàn cầu. Bài nghiên cứu này tập trung làm rõ mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế, độ mở thương mại và  lượng phát thải CO₂ trong ngắn hạn và dài hạn bằng cách sử dụng phương pháp mô hình phân phối trễ tự hồi quy (ARDL) với số liệu về Việt Nam giai đoạn 2000 - 2021. Kết quả thu được rằng trong ngắn hạn, mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và sự phát thải CO₂ không tuân theo giả thuyết EKC còn trong dài hạn, tăng trưởng kinh tế tác động đến lượng phát thải CO₂ theo dạng hình chữ U ngược. Trong khi đó, độ mở thương mại và lượng phát thải CO₂ chỉ có mối quan hệ nhân quả trong ngắn hạn.

Từ khóa: Độ mở thương mại; Giả thuyết EKC; Phát thải CO₂; Tăng trưởng kinh tế, Việt Nam

THE EFFECTS OF ECONOMIC GROWTH AND TRADE OPENNESS ON CARBON DIOXIDE EMISSIONS IN VIETNAM

 Abstract

Carbon dioxide is the principal greenhouse gas contributing to global warming. This research article investigates the long-run and short-run elasticities between economic growth, trade openness, and carbon dioxide emission by utilizing the auto-regressive distributive lag (ARDL) bound test technique for Vietnam from 2000 to 2021. The result indicated that in the short run, there does not exist an inverted U-shaped relationship between economic growth and carbon dioxide emission but in the long run, economic growth affects carbon dioxide emissions in the form of a reverse U shape. On the other hand, there is only a cointegration relationship between economic growth and carbon dioxide emissions in the short run.

Keywords: Trade openness, Environmental Kuznets Curve, CO₂ emissions, Economics growth.

 1. Đặt vấn đề

Sự phát thải CO₂ là một trong những yếu tố có tác động mạnh mẽ nhất tới biến đổi khí hậu, đồng thời cũng được xác định là nguyên nhân chính gây nên hiệu ứng nhà kính. Là một quốc gia đang phát triển với mức tăng trưởng kinh tế cao tại Đông Nam Á, Việt Nam hiện đối mặt với nhiều vấn đề về môi trường và biến đổi khí hậu. Trong vòng 20 năm từ năm 1990 đến năm 2019, mức phát thải CO₂ tại Việt Nam tăng đột biến từ 19,330 tấn đến 336,490 tấn, đặt ra yêu cầu phải nghiên cứu tác động của sự phát triển kinh tế tới lượng phát thải khí nhà kính, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đã ký hiệp ước Kyoto vào năm 2002. Nhiều học giả đã nghiên cứu và chỉ ra tác động của tăng trưởng kinh tế, độ mở thương mại tới lượng phát thải CO₂ tại Việt Nam như nghiên cứu của Nguyễn Đăng Hiển (2020) hay Tiến sĩ Đinh Hồng Linh (2019),… Tuy nhiên, do còn hạn chế về mặt số liệu và mô hình nên các bằng chứng về mối quan hệ chưa được thể hiện rõ ràng, cụ thể. 

Nhận thấy việc nghiên cứu thực tiễn vấn đề này sẽ góp phần xây dựng những chiến lược phù hợp cho Việt Nam trong tương lai để thúc đẩy một nền kinh tế xanh, nhóm nghiên cứu đã thực hiện đề tài “Tác động của tăng trưởng kinh tế và độ mở thương mại đến lượng phát thải CO₂ ở Việt Nam.”

Chi tiết bài viết tại đây